Ербол Сәрсенбаев, «№1 Көпбейінді қалалық ауруханасының» директоры: Жүрек-қан тамыр жүйесі аурулары жасарып келеді

Мұнда әрбір дәрігер – өз ісінің маманы, адам өміріне араша түсуге дайын. Мұнда түрлі дертке шағымданып келген науқастарға дер кезінде көмек көрсетіліп, заманауи әдістермен ем-дом жасалады. Инфрақұрылымы жаңартылып, жаңа медициналық технологиялар енгізілген мекеме директоры Ербол Сәрсенбаевпен науқастарға көрсетілетін қызмет түрлері мен ғимараттағы жаңа технологиялық құрылғылар туралы аз-кем сұхбаттастық.

Күрделі отаның 15 түрі жасалады

– Ербол Жақсылықұлы, №1 Көпбейінді қала­лық ауруханасында қандай медициналық тенден­циялар бар? Жалпы, қоғамда «ауырып ем іздеген­ше, ауырмайтын жол іздейтіндер» көбейді ме? 

– Жұмысымызды бастаған сәттен-ақ ауруха­наны заманауи, науқасқа ыңғайлы емдеу орнына айналдыруды көздедік. Ең басты міндеттеріміздің бірі – халыққа сапалы әрі күрделі медициналық көмекті қолжетімді ету, ғылыми дәлелденген емдеу әдістерін қолдану және қызмет көрсету деңгейін артыру.

2023 жылдың желтоқсан айында Астана қаласы әкімдігінің «№1 көпбейінді қалалық ауру­хана» шаруашылық жүргізу құқығындағы мемлекеттік коммуналдық кәсіпорны аккреди­та­циядан сәтті өтіп, I санатқа ие болды. Құрыл­ымдық бөлімшелерді дамыту жұмыстары бары­сында аурухана бөлімдері қайта ұйымдас­тыры­лып, жаңа құрылымға ие болды. Нәтижесінде, кардиохирургия, кардиореанимация, кардио­логия, пульмонология, оңалту сияқты арнайы бағыттар бойынша бөлімшелер ашылды. Маң­ызды жетістіктеріміздің бірі – биыл 2 мамырда жұмысын бастаған жаңа кардиохирургиялық бөлімшенің ашылуы.

Қазір ауруханада жүрекке ашық түрде жаса­латын ең күрделі IV деңгейлі операциялар сәтті жүргізілуде. Бұл – тек аурухананың ғана емес, жалпы елорда медицинасының үлкен жетістігі. Енді жүрек-қан тамыр аурулары бар науқастар жоғары технологиялы кардиохирургиялық көм­ек­тің барлық түрін ала алады. Оған жүрек ырға­ғының күрделі бұзылыстарын емдеуге арналған аритмо­логиялық қызмет, жүрек құрылғыларын (имплант­тарды) орнату және қан айналымын механикалық жолмен қолдайтын процедуралар кіреді.

Үкіметтің тапсырмасына сай кадрлық сая­сатты жақсарту мақсатында штаттық кесте қайта қаралды. Бұл еңбек ресурстарын тиімді пайдала­нуға және бөлімшелер арасындағы жүктемені қайта бөлуге мүмкіндік берді. Сонымен қатар ғимаратта күрделі жөндеу жұмыстары басталды. Бұл жұмыстар инфрақұрылымды жаңартуға, науқастарға қолайлы жағдай жасауға және меди­цина қызметкерлерінің жұмысын жақсартуға бағытталған маңызды қадам.

Аурухананың қаржылық жағдайын тұрақ­тан­дыру – негізгі мақсаттарымыздың бірі. Біз қарыздарды азайту үшін жүйелі түрде жұмыс істеп жатырмыз: қаржы айналымын қайта қарап, ішкі бақылауды күшейтіп, артық шығындарды қыс­қартудамыз. Біздің басты мақсатымыз – заманауи, тұрақты әрі науқастардың сұранысына сай меди­циналық мекеме қалыптастыру. Ол уақыт талап­тарына жауап беріп, сапалы қызмет көрсетудің жоғары стандарттарына сай болуға тиіс.

– Қазір пациенттеріңіздің арасында ең жиі кез­десетін диагноз қандай? Елордалықтар ауру­дың қандай түріне көбірек шағымданып келеді? 

– Астана қаласындағы №1 Көпбейінді қала­лық ауруханаға келетін науқастардың басым бөлі­гін­де жүрек-қан тамыр жүйесі аурулары мен соз­ыл­­малы аурулардың асқынуы байқалады. Ең жиі кезде­се­тіндеріне қан қысымының жоғарылауы (гипер­тония), қант диабеті, инсульт, инфаркт, тыныс алу жолдарының созылмалы сырқаттары және ауыр жарақаттардың (политравмалар) салдары жатады.

– Мұнда күрделі отаның қанша түрі жасала­ды? Оған маман жеткілікті ме? 

– Астана қаласындағы №1 Көпбейінді қала­лық ауруханада түрлі медициналық саланы қам­титын 15 бағыт бойынша жоғары технологиялы және бірегей операциялар жасалады. Олардың қатарында келесі бағыттар бар: лапароскопиялық хирургия, травматология және ортопедия, бари­а­триялық хирургия (семіздікке қарсы опера­циялар), ангиохирургия (тамыр хирургиясы), интер­вен­циялық кардиология және аритмология (жүрек ырғағын түзету), урология, оның ішінде эндоскопиялық араласулар, жүрек-қан тамыр хирургиясы.

Ауруханамызда жасалатын операцияның кез келген түрі заманауи технологиялар мен әдіс­терді қолдана отырып, жоғары технологиялы меди­циналық көмек (ЖТМК) стандарттарына сай жүргізіледі. ЖТМК тізіміне енгізілген 15 опе­ра­ция түрі клиниканың келесі бейінді бөлім­ше­лерінде жасалады: оториноларингология бөл­імі (ЛОР – құлақ, мұрын, тамақ ауруларын емдеу), нейро­хирургия бөлімі (жүйке жүйесі мен миға жасалатын операциялар), травматология-ортопедия бөлімі (сүйек, буын және тірек-қимыл жүйесінің жара­қаттары), кардиохирургия бөлімі (жүрек-қан тамырларына жасалатын операция­лар).

Мамырдан бастап кардиохирургия бөлімінде жүрекке ашық күрделі операциялар сәтті жасал­ып келеді. Бұл аурухана хирургиясының дамуына үлкен серпін беріп, жүрек-қан тамыр аурулары бар ауыр науқастарға жоғары деңгейде көмек көрсетуге жол ашты.

МӘМС жүйесіндегі маңызды өзгерістер

– Ауруханадағы дәрігердің жүктемесі қандай ауқымда? Әр науқасқа дәрігер қанша уақыт бөл­еді? Отадан шыққан, аурханадан кеткен пациент пен дәрігер арасындағы қарым-қатынас қалай жал­ға­сады? Бұрынғы пациенттерге кейінгі бақы­лау, кеңес беру немесе амбулаторлық бақылау қалай ұйым­дастырылған?

– Стационарлық бөлімдер мен шұғыл қа­былдау бөлімінде дәрігерлердің жүктемесі, әрине жоғары, солай болып қала береді де. Соған қара­мастан, медициналық көмек әр науқасқа жеткі­лікті деңгейде көңіл бөліп, қажетті уақытты ар­нау принципімен ұйымдастырылған. Аурухана­дан шыққан соң пациенттерге емді жалғастыру, оңалту және аурудың алдын алу бойынша жеке кеңестер беріледі.

– Маман мықты болғанымен, оның жұмыс іс­теуіне жағдай жасалмаса тағы болмайды. Соған қатысты аурухананың медициналық материалдық-техникалық жағдайы қалай?

– Ауруханамыздың материалдық-техника­лық базасы қазіргі заман талаптарына толық сай деп айтуға болады. Мекеме қажетті диагности­ка­лық және емдік құрал-жабдықтармен жабдық­тал­ған, бұл дәрігерлердің жұмысын тиімді атқа­руына және медициналық көмектің сапасын жоғары деңгейде қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Біз техника мен құрал-жабдықтарды үне­мі жаңартып, ғи­ма­раттар мен бөлімдердің жағ­дайын қадағалап отыра­мыз. Сонымен қатар дәрі-­дәрмек пен меди­циналық материалдармен үздіксіз қамтамасыз ету жолға қойылған. Цифр­лық технологияларды енгізу және науқастар мен қызметкерлерге жайлы жағдай жасау бағытында да жұмыстар атқарылуда. Біз үнемі жетіліп, медициналық қызметтің сапасы мен қолайлы­лығын арттыруға ұмтыламыз.

– Халықтың басым бөлігін мазалайтын не дүние? Жалпы, осы салада сізді толғандыратын мәселе бар ма?

– Алдағы уақытта басымдық беретін басты бағыттарымыз – жоғары технологиялы медици­налық көмектің көлемін арттыру. Біз бұл көмек­тің елордалықтармен қатар, еліміздің өзге де аймақ­тарындағы тұрғындар үшін қолжетімді болуын қалаймыз. Сонымен бірге, шешілуге тиіс маңызды мәселелердің бірі – аурухананың үлкен қарызынан шығу. Ол үшін бізге нақты қаржылық тәртіп, ішкі жұмысты қайта қарау және ресурс­тарды тиімді пай­да­лану қажет. Қазірдің өзінде бұл бағытта алғаш­қы қадамдар жасалып, қаржы­лық жағдайды тұрақтандыру жолында жүйелі жұмыс жүріп жатыр. Біздің басты мақсатымыз – әр науқас өзіне деген қамқорлықты, қауіпсіздікті және сапалы медициналық қызметті сезіне алатын заманауи әрі тұрақты медициналық мекеме құру.

– МӘМС жүйесінің жаңа нормасы кімдерді қамтиды?

– Қазақстанда міндетті әлеуметтік меди­циналық сақтандыру (МӘМС) жүйесіне қатысты жаңа заң қабылданды, ол бірқатар маңызды өз­гер­істерді қамтиды. Ең басты жаңалықтардың бірі – әлеуметтік қиын жағдайда жүрген азамат­тарды, яғни D және Е санатындағы адамдарды сақтандыру жүйесіне қосу. Бұл өзгеріске сәйкес, 2026 жылдан бастап табысы өте төмен шамамен бір миллион қазақстандық азамат медициналық көмекті мемлекет есебінен МӘМС арқылы ала алады.

Қазір Қазақстанда 16,9 миллион адам мін­детті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйе­сіне қамтылған. Бұл – ел халқының 82,6 пайызы. Олардың ішінде 11,9 миллионы (59,5 %) жеңілдік санатына жатады, яғни олардың жарнасын мем­лекет өзі төлейді. Бұл мемлекет тарапынан көрсе­тіліп отырған жоғары әлеуметтік жауапкер­шілікті білдіреді – билік әр азаматты сапалы медициналық көмекпен қамтамасыз етуді көздейді.

Алайда қазір МӘМС жүйесіне кірмеген ша­ма­мен 3,4 миллион адам бар. Оның 2,4 миллио­ны – еңбекке қабілетті, өмір сүру деңгейі орташа аза­маттар. Олар әзірге жүйеге қатыспаған. Ал қал­ған миллионға жуық адам – қоғамдағы ең әлсіз әлеу­меттік топтардың өкілдері (D және Е санаттары). Жаңа заң дәл осы топты МӘМС жүйесіне қосуға бағытталған.

Қабылданған шешімге сәйкес, 2026 жылдан бастап өмір сүру деңгейі дағдарыстық және шұғыл жағдайда тұрған азаматтар үшін жарналар жер­гілікті бюджет есебінен төленетін болады. Бұл де­геніміз – енді мұндай азаматтар жоспарлы меди­циналық көмек алу үшін алдын ала жарна төлеуге міндетті болмайды.

2027 жылдан бастап Қазақстан толыққанды сақтандыру медицинасы моделіне көшуді жос­пар­лап отыр. Бұл модель барлық тараптың – мемлекет, жұмыс берушілер және азаматтардың бірлескен жауапкершілігіне негізделеді. Мұндай тәсіл «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» кодексте бекітілген принциптерге сай келеді және азаматтардың табысы мен әлеу­меттік мәртебесіне қарамастан, медици­налық көмекті тең және әділ түрде қолжетімді етуге мүмкіндік береді. 

Қабылданған шаралар тек Міндетті әлеумет­тік медициналық сақтандыру (МӘМС) жүйесінің қамту аясын кеңейтуге емес, сонымен қатар елді әрбір азамат үшін әлеуметтік әділдік пен меди­циналық қауіпсіздікке жақындатуға бағытталған.

– Әңгімеңізге рақмет!

Сұхбаттасқан 

Сымбат БАУЫРЖАНҚЫЗЫ