“Қазақстан Республикасының Мемлекеттік рәміздері туралы” Конституциялық заңы Мемлекеттік елтаңба мен Мемлекеттік Туға қойылатын міндетті талаптарды белгілейді. Бұл талаптар мемлекеттік рәміздерді жасау мен пайдалануды реттейтін ұлттық стандарттарға енгізілген, – деп хабарлайды Aikyn.kz Сауда және интеграция министрлігіне сілтеме жасап.
Мемлекеттік Елтаңбаға арналған ҚР СТ 989-2014 стандарты оның авторы Жандарбек Мәлібековтің, сондай-ақ Қазақстандық стандарттау және метрология институтының мамандары мен дайындаушы ұйымдардың өкілдерінің қатысуымен әзірленді.
“Бұл стандарт барлық техникалық параметрлер мен сынақ әдістерін егжей-тегжейлі сипаттайды және Елтаңбаның 41 элементін көрсетеді. Елтаңба әртүрлі нұсқаларда жасалуы мүмкін — көлемді, жалпақ (графикалық) немесе екі қойылымды біріктіретін барельеф түрінде. Дизайнда екі негізгі түс қолданылады — алтын және көк”, – деді Техникалық реттеу және метрология комитетінің төрағасы Жанна Есенбекова.
Сондай-ақ Мемлекеттік Туға қойылатын талаптарды айқындайтын ҚР СТ 988-2007 ұлттық стандарты бар. Осы стандартқа сәйкес мемлекеттік ту-күн сәулесі мен қалықтаған бүркіт бейнеленген тікбұрышты көк түсті мата. Тудың жиегінде тік жолақ түріндегі ұлттық ою-өрнек, күннің, оның сәулелерінің, бүркіттің және ою-өрнектің бейнесі алтын түстес болуы керек. Тудың ені мен ұзындығының арақатынасы 1: 2.
“Егер жалау ашық ауада қолданылса, матаға жоғары талаптар қойылады: ол жыртылуға төзімді және тозуға төзімді болуы керек. Стандарт сонымен қатар туды дайындауда қолдануға болатын шикізат пен материалдар бойынша нақты нұсқауларды қамтиды”, – деп атап өтті Жанна Есенбекова.
Мемлекеттік туды кесте тігу арқылы жасау кезінде күн сәулесі, Бүркіт және ұлттық ою-өрнегі бар тік жолақ жалаудың белгіленген түс гаммасын қамтамасыз ететін Алтын металдандырылған жіппен немесе басқа материалдармен орындалуы мүмкін.
Сондай-ақ, мемлекеттік рәміздерді жетілдіру барысында оған өзгерістер енгізілгені атап өтілді. Сонымен, 2011 жылы тудың түсті және символдық элементтері, сондай-ақ оның элементтерінің материалдары мен өлшемдеріне қойылатын талаптар нақтыланды. Ал 2018 жылы Елтаңбадағы “ҚАЗАҚСТАН” кириллица жазуы латын жазуына ауыстырылды — “QAZAQSTAN”.
Мемлекеттік рәміздерді дайындау кезінде белгіленген стандарттарды сақтау қағидатты маңызға ие – олар жаңғыртудың дәлдігін, беріктігін, заңнамаға сәйкестігін қамтамасыз етеді және Қазақстанның егемендігін, бірегейлігі мен бірлігін көрсететін рәміздерге құрмет көрсетуді сақтауға ықпал етеді.
Сараптама, зерттеу мақала, күнделікті өзекті ақпаратты «Айқынның» TELEGRAM арнасынан табасыз.