in

Ғылым мен инновация ауылды өркендетеді

Жолдауда Президент ел дамуы­ның не­гізгі бағыттарын қозғады. Инвес­тиция­лық саясат және қаржы секторын дамыту, өнеркәсіптік қаң­қаны нығайту (өңдеу және тау-кен өнеркәсібі), ауыл шаруа­шы­лығын дамытудың жаңа серпіні, кө­лік-логистикалық және ту­рис­тік әлеуетті іске асыру, ТКШ және су инф­рақұрылымын жаңғырту, кә­сіп­керлік экономиканы дамытудың қоз­ғау­шы күші ретінде, адами капи­тал­ды да­мыту – бәрі де басты на­зарда болады. 

Агроөнеркәсіптік кешенін да­мытуға ерек­ше назар аударды. Ауыл шаруа­шы­лығында өнім өндіруден бастап, оны өң­деп, толық өндірістік циклды жүзеге асы­ратын қолданыс­тағы агрохол­динг­тердің тәжірибесін та­ратуды тапсырды. Әр өңірде дайын өнім өндіруден бастап оны дүкен сөрелеріне жеткізуге дейінгі бірыңғай тізбектер құрылуы керек. Мұн­да инновациялар мен ғылыми әзір­ле­ме­лерді белсенді түрде тарту маңызды.

Жердің стратегиялық ресурс ре­тін­дегі маңызы зор екенін атап өтті. 2026 жыл­дың ортасына дейін қайтарылған ауыл шаруашылығы жерлері тұрақты ай­налымға тартуды қамтамасыз ету тап­сырылды. Биыл жыл соңына дейін ауыл шаруашы­лығы жерлерін беру тетігі өзгертіліп, шешімдер электрондық кон­курстар негізінде цифрлық форматта қа­­былданатын болады. Ауыл шар­уа­шы­лығы жерлерінің спутниктік мо­ни­то­рин­гінің тиімділігі жердің са­пасын, өнім­ділігін, жай-күйін және ауыл шаруа­­­­шылығы дақыл­дарының таралуын кейіннен талдау үшін жасанды ин­тел­лектіні қолдану есебінен арттырылады. Кадастрлық деректерді, жер қойнауын пай­да­лану және инфрақұрылым жө­нін­дегі мәліметтерді интеграциялай оты­рып, жер ресурстарының бі­рың­ғай цифр­лық картасы жаса­ла­ды.

Қолданбалы аграрлық ғылым­ның же­дел дамуынсыз АӨК ұзақ­мер­зімді сер­пінді өсуі енді мүмкін емес. Осыған бай­ланысты, серпінді технологияларды қол­дануға және саланың өнімділігін арт­тыруға ба­ғытталған агрономияны да­мыту жос­пары дайындалады.

Мемлекет басшысының Жол­дауы Қа­зақстанның жаһандық ци­фр­лық трансформация жағдайында ор­нықты дамуы технологиялық жаңартусыз және бар­лық салаға жа­санды интеллект ен­гізусіз мүмкін еместігіне назар аударады. Азық-түлік қауіпсіздігінің қайнар көзі ға­на емес, сонымен қатар эконо­мика­ның инновациялық дамуының драйвері болуға тиіс аграрлық секторға ерекше назар аударылды. Бұл ретте агроөнер­кәсіп­тік кешенде және экономиканың басқа сектор­ларында стратегиялық мін­деттерді табысты іске асыру адами ка­питалға сүйенбей мүмкін емес. Бұл бі­лік­ті ма­мандарды даярлау және жұмыс­шы кәсіптерінің беделін арттыру мақ­сат­қа жетудің негізі болуы ке­рек.

2025 жылды Президент «Жұ­мысшы мамандықтар жылы» деп жариялаған еді. Бұл, ең алдымен, өндірістік еңбек адам­ға да, елге де үлкен пайда әкелет­ін­ді­гімен байла­нысты. 

Сонымен қатар жеткілікті жо­ғары жа­лақысы бар мыңдаған бос жұмыс орын­дары толтырылмаған күйінде қа­лып отыр. Ал инженер, құ­рылысшы, ауыл шаруашылығы ма­мандары және мем­лекет есебінен білім алған жұмысшы мамандық­тарының басқа да көптеген өкілі ма­мандығы бойынша жұмыс істе­мей­ді, арнайы білім беруді қажет ет­пей­тін жылдам жалақыны таң­дай­ды. 

«Экономиканың нақты сала­сында жұ­мыс істеуге ұмтылғаны жөн. Осыған мем­лекет қажетті жағ­дай жасауы керек. Жұ­мысшы ма­ман­дықтарына деген құр­метті арт­тыра түсуіміз керек. Оларға лайық­­ты жалақы төлеу қажет. Бұл – мем­­лекетіміздің алдында тұрған негізгі мін­деттің бірі», – деп атап өтті Қасым-Жомарт Тоқаев.

Мемлекет басшысы айтқан тағы бір маңызды бағыт – көлік-логис­тикалық жә­не туристік әлеуетті іске асыру. Пре­зидент туризмде елеулі әлеуеттің болуы­на да назар аударды. Сонымен қатар те­жеу­ші фактор ретінде сала үшін сапа­лы кадрларға қа­жеттілік атап өтілді. Осы­ған бай­ла­нысты орталық және жер­гілікті атқарушы органдар туризмді да­мыту жөніндегі жұмысты күшейтуге тиіс.

Бұл ретте мынадай құзыреттерді сара­лауды тапсырды: ЖАО инф­ра­құры­лымды кешенді дамытуға назар аударуы және ол үшін жауап­ты болуға тиіс, ОМО шетелдік ту­рис­терді тартумен және ұлт­тық ту­рис­тік саясатты құқықтық қамта­масыз етумен айналысуға тиіс. Бұл тәсіл туризмнің әлеуетін жүйелі және жан-жақты ашуға мүмкіндік береді.

Президент Қасым-Жомарт Тоқаев­тың жыл сайынғы Жолдауы жаһандық цифрлық трансформация жағдайында Қазақстанның нақты даму векторын бел­гілейді. Ел агроө­нер­кәсіптік кешен мен өнеркәсіп­тен бастап көлік, туризм жә­не ТКШ-ға дейінгі барлық негізгі са­­лаларға жасанды интеллект пен ин­новациялық технологияларды ин­тег­рациялауға бәс тігуде.

Азық-түлік қауіпсіздігі мен ин­но­вациялық дамудың драйвері ретінде аграрлық секторға, сондай-ақ адами капиталға ерекше назар аударылады, онсыз ауқымды мін­деттерді іске асыру мүмкін емес. Осылайша, Жолдаудың стра­тегия­лық басымдықтары тұрақты, бә­секеге қабілетті экономиканы қа­лып­тастыруға, халықтың өмір сүру са­пасын жақсартуға және Қазақ­станның әлемдік аренадағы ұста­нымын нығайтуға ба­ғытталған.

Талғат ЖҮНІСОВ,

сенатор